21. "Монгол Улс шоволзоод байна уу, эсвэл цухуйгаад байна уу?".

Нийтлэлч Алхана Болд.\дуусаагүй, ноорог\No.21. "Монгол Улс шоволзоод байна уу, эсвэл цухуйгаад байна уу?".

Хэдэн жилийн өмнө Ерөнхийлөгчийн гадаад бодлогын зөвлөх залуу : -Монгол Улс энд тэнд шоволзоод байх хэрэггүй" хэмээн ТВ-ээр  зөвлөж байв. Шоволзох гэдэг үгийг хулгана, зурам мэтийн бичил биетэн дээр л хэрэглэдэг. Үхэр, адуу, баавгай, хандгайг монголчууд "цухуйв" гэхээс биш, "шоволзов" гэж хэзээ ч ярьдаггүй. "Үхэр" Монголоо 90-ээд оны эхээр "бар улс" болгоно гээд байсан ноёд маань одоо хулгана улс болгохоор шийдэв үү?!  Тэд дэлхийд 18-т ордог эх орноо худалдсаны дараа   биднийг Богд Уулын арын хонхорт  багтдаг Улаанбаатар Улстай үлдээх нь  үү!? Монголчуудыг ганц хөндийд цуглуулсаар буйн цаана ямар зорилго нуугдаж болзошгүй вэ?
А. Нутгийг эзгүйрүүлнээр уул уурхайнханд дураараа аашлах бололцоог олгох, дараа нь харийнхныг суурьшуулах. Б. Монголоос 2338 дахин бага Сингапур шиг Улаанбаатар "аралд" хүмүүсээ  чихэлдүүлэн газрын наймаа хийх.
Ийнхүү тэд монголчуудыг давхар чадаж байна.
Нутгаа сахин үлдсэн монголчууд уул уурхайнхны дарамтад  удаан тэсэхгүй Улаанбаатарт луу дүрвэнэ гэж ил далд ноёд тооцоолж байх шиг. 100 000 айлын орон сууцын сургаар "-2 хүүхэд дээд сургуулиа дүүргэхээр нь бид малаа зараад Улаанбаатар руу орно" гэхчлэн ярьж суугаа малчид олон байна. Би саяхан олон зуун тэмээ, ямаа, хонь, үхрээ сахин суугаа айлд очсон. "-Саавал ч  мал олон байна. 60 гарсан бид хоёр алийн болгонийг дийлэх билээ-гэж эмгэн нь ярьж байна лээ. Хүүхдүүд нь хотод суудаг. Ганган машин унасан нэг хүү нь хотоос хадмуудаа салхилуулж ирээд байхтай нь би таарсан.

Яагаад -20 000-ын сууцыг Өндөрхаанд, нийслэлийг Хархоринд шилжүүлж, тэнд 30 000-айлынхыг барьна -гэхгүй байна вэ? Нутгийнхаа өмнөд байсан нийслэлээ хойш нь  шилжүүлсэн казакууд хүртэл Монголыг минь -ганцхан хоттой улс- гэж шоолоод байгаад дургүйцэх биш, бид харин ичих, сэрэх хэрэгтэй биш үү?!

Улс төрч, инженер, боксчин, ажилчин, дуучин, хүүхэд нь ч "Казахстан Алга!!!"\Казахстан Урагшаа!!!\ гэцгээх манай баруун хөрш- Казахстан их гүрэн болох зорилт тавьсан бололтой бол харин Монгол Улс “туулай” улс болох зорилт тавив уу? Дэргэд маань зүүрмэглэж байсан Тува, мөхөж байсан Якутууд сэргэж байна.  2010 онд 263 000 байсан Тува нар ихэнхи оросуудаа явуулаад гэртээ хүн амын 75% болж тусгаар улсдаа мэт амьдрах болжээ.  Асар том нутагтаа 1989 онд 250 000 байсан якутууд 2010 онд 478 000 болсноор Сибирын хамгийн олон тоот уугуул үндэстэн байсан 461 000 буриадуудыг битгий хэл,  Якутад байгаа 460 000 орос, бусад цагаачдаас ч олон болжээ.

Дэлхийн 200 улс дотроос 18-д ордог том нутагтай улс цухуйж, дүнхийхээс өөрөөр харагдахгүй.  Монгол Улс одоогоор Азийн цээжинд тарган үхэр шиг дүнхийн зогсоно. Монгол Улс Францаас 2.83 дахин том, Италиас 5.2, Сингапураас 2338, Вьетнамаас 4.7, Японоос 4.2, Өмнөд Корейгоос 15.7, хойд Корейгоос 12.9,  хоёр Корей нийлснээс 7.1 дахин том нутагтай. 

1. Орос-          17.075.400 км.кв

2. Канад-          9.984.670

3. Хятад-          9.596.960

4. АНУ-            9.372.610

5. Бразил-         8.547.000

6. Австрал-       7.686.850

7. Энэтхэг-       3.287.590

8. Аргентин-    2.760.990

9. Казахстан-    2.717.300

10. Судан-         2.505.810

11. Алжир         2.381.740 ...

12. Конго          2.345.410

13. Сауд. Араб-2.218.000

14. Мексик-             1.972.550

15. Индонез-           1.919.440

16. Ливи-                1.759.540

17. Иран-                 1.648.000

18. Монгол-            1.564.116

19. Перу-                 1.285.220

20. Чад-                   1.284.000

21. Нигер-               1.267.000

22. Ангол-               1.246.700

23. Мали-                1.240.000

24. Ө.Африк            1.219.912

25. Колумби            1.138.910

26. Этиоп-               1.104.300

27. Болив-               1.098.580

28. Мавритан-        1.030.700

29. Египет-             1.001.450

30. Танзани-                  945.090

31. Нигери-                   923.768

32. Венесуэл-                916.445

33. Намиб-                    825.418

34. Пакистан-               803.940

35. Мозамбик-              801.590

36. Турк-                        780.580

37. Чили-                      756.950

38. Замби-                    752.614

39. Мьянмар-                678.500

40. Афганистан-           647.500

41. Сомали-                  637.657

42. Төв Африк-             622.984

43. Украйн-                  603.700

44. Ботсван-                 600.370

45. Мадагаскар-           587.041

46. Кени-                      582.650

47. Франц-                   547.030

48. Иемен-                   527.970

49. Тайланд-                514.000

50. Испани-                 504.782

51. Туркмен-                488.100

52. Камерун-               475.440

53. Папуа Гвиней-      462.840

54. Швед-                    449.964

55. Узбекистан-          447.400

56. Марокко-               446.550

57. Ирак-                     437.072

58. Парагвай-              406.750

59. Зимбабве-             390.580

60. Норвег-                 386.000

61. Япон-                    377.835

62. Герман-                 357.022

63. Конго Улс-            342.000

64. Финлянд-             338145

65. Малайз -               329.758

66. Вьетнам-              329.560

67. Кот Дивуар-         322.460

68. Польш-                 312.685

69. Оман-                   309.500

70. Итали-                  301.230

71. Филиппин-          298.170

72. Эквадор-              283.560

73. Буркина Фасо -    274.400

74.. Шинэ Зеланд-     268.680

75. Габон-                  267.667

76. Гвиней-                245.857

77. Их Британи          244.101

78. Гана-                    238.540

79. Румын-                 237.500

80. Лаос-                    236.800

81. Уганда-                236.040

82. Гайана-                214.970

83. Беларус-               207.600

84. Киргиз-               198.500

85. Сенегал-              196.722

86. Сири-                  185.180

87. Камбож-              181.040

88. Уругвай-              176.220

89. Тунис-                 163.610

90. Суринам-            163.270

91. Непал-                147.181

92. Бангладеш-         144.000

93. Тажикстан-         143.100 

94. Грек-                   131.940

95. Никарагуа-         129.494

96. Эритрей-            121.320

97. Хойд Корей-       120.540

98. Малави-              118.480

99. Бенин-                112.620

100. Гондурас-         112.090

101. Либер-              111.370

102. Куба-                 110.992

103. Болгар-             110.910

104.  Гватемал-        108.890

105. Исланд-            103.125

106. Өмнөд Корей-  99.274

107. Унгар-               93.030, 108. Португал-         92.391, 109. Иордан-            92.300, 110. Серб-                88.361, 111. Азербайжан-    86.600, 112. Австр-              83.871,  113. Араб Эмират-  83.600, 114. Чех-                  78.866, 115. Панам-             75.570, 116. Сьерра Леон-  71.740, 117. Ирланд-           70.273, 118. Гүрж, 119. Шри Ланк, 120. Литва, 121. Латви, 122. Того, 123. Хорват, 124. Босни Герцоговина, 125. Коста Рика, 126. Словак, 127. Доминикан, 128. Бутан, 129. Эстони, 130. Дани, 131. Нидерланд, 132. Швейцар,  133. Гвиней Бисау 134. Молдав, 135.  Бельги, 136.  Лесото, 137. Армени, 138. Соломон арал, 139. Албани, 140. Экваторийн Гвиней, 141. Бурунди, 142. Гайти, 143. Израйл, 144. Руанда, 145. Македони, 146. Белиз, 147. Жибути, 148. Сальвадор, 149. Словени, 150. Фижи, 151. Кувейт, 152. Свазиленд, 153. Зүүн Тимор, 154. Багам, 155. Черногор, 156. Вануату, 157. Катар, 158. Гамби, 159. Ямайк, 160. Ливан, 161. Кипр, 162. Бруней, 163. Тринидад Тобаго, 164. Кабо Верде, 165. Самао, 166. Люксембург, 167. Комор, 168. Маврики, 169. Сан Томе Принсипи, 170. Доминика, 171. Тонга, 172. Кирибати, 173. Микронез, 174. Бахрейн, 175. Сингапур, 176. Сент Люси, 177. Андорра, 178. Палау, 179. Сейшел, 180. Антигуа Барбуда, 181. Барбадос, 182. Сант Винсент, 183. Гренада, 184. Мальта, 185. Мальдив, 186. Сент-Китс, 187. Маршалл, 188. Лихтенштейн, 189. Сан Марино,  190. Тувалу, 191. Науру, 192. Монако, 193. Ватикан.

 Геополитикт, аливаа улсыг нутгынхаа чинээ ирээдүйтэй, эсвэл тэр хэмжээгээр сонирхлыг татагч гэж үздэг. Гэтэл "манай Монгол Улс жаахан" гэх монголчуудыг  гадныхан гайхдаг...

Тээврийн жолооч 30-аад жил  Монголоороо холхиод ч 360 сумынхаа  3-4-д очиж амжаагүй л байдаг. Монголын бүх уул, хөндийг үзнэ гэвэл хүний нас хүрэхгүй. Асар уудам Монгол орноороо явах нь битгий хэд Таван Шар, Улаанхуаранаа ч сайн мэдэхгүй насыг өнгөрөөж байгаа хүмүүс олон байна.  Бусдын амыг дагаад манайхан -талын Монгол гэцгээдэг. Гэтэл яваад үзэх юм бол Монгол үндсэндээ уулархаг орон шүү дээ....

\үргэжлэл бий\.