23. Ах дүүсээ хүчээр аваръя!!!"

Алхана Болд. \ноорог, дуусаагүй\ 23. Ах дүүсээ хүчээр аваръя!!!"

Өглөө 5-6 цагын үед 3 төрлийн монголчууд л гудамжид явж байна:

-Шөнөжин наргиж, согтуураад харьж буйчид,

-шил түүгчид,

-ТҮК-ийн гудамж цэвэрлэгчид. Залхуу хүн 4,5 үед сав суулга түүж явах уу? Аль эсвэл даарч хөрсөндөө, орцоос хөөгдсөндөө эрт явж байна уу?

Манжийн үед хятадууд 2 дахин өссөн бол монголчууд 2 дахин цөөрсөн гэдэг.

Эднийгээ аврах тухай яриа, нийтлэл ч алга.

Эдгээр хүмүүсээ яагаад ашиглахыг хүсэхгүй байна?

Япончуудад өгсөн шигээ дахиад нэг сая долларыг гарган эднийгээ байрлуулан сэргээн, хөдөлмөрлүүлэх төвүүдийг байгуулахсан.

Хэд хоногийн өмнө автобусад явсан хоёр охин цонхоор гудgмжид явсан цагаан ууттанг хараад ингэж “амьдарснаас үхвэл таарна” хэмээн хэлсэн бол да,5раа нь нэг настан бас л энэ өгүүлбэрийг давтах нь тэр. Өөрөөр хэлбэл манай монголчууд бас нэг өгүүлбэрийг уншлага болгож буй ажээ. Энэ үгийг байнга хэлдэг болох нь. Тэдний хүслээр бол олон мянган монгол үхэх нь. Үүнтэй холбогдуулаад урьд нь хүмүүсээ амьдаар нь оршуулж байсан уламжлал сэргэх шинжтэй.

2011.4.29 онд Үндэсний ТВ-ээр МҮЭ-ийн Дарга С. Ганбаатар:-3 хоног тутам солонгосоос 1 цогцос ирдэг гэсэн сураг би сонссон” гэж ярьж байв.

Цагдаа:- Энэ, тэрнийхээ төлөө амьдарна гэх хүнгүй учраас эдгээр хүмүүс архиа уугаад байдаг- хэмээн ярив. Хэн ч үндэстнийхээ төлөө амьдрах ёстойг тэр санасангүй.

Хэдэн гэр авч өгсөн ч, хэдэн удаа архины эмчилгээд хэвтүүлж, нугасд нь тариа хийсэн ч архинаас гарахгүй байгаа хүмүүсийг яаж аврах вэ. Хүчээр л шууд аврахаас өөр аргагүй. Хүний эрх гэдэг нь монголчуудыг согтууралд живүүл гэсэн үг ажээ.

Одоо согтуурахыг өвчин гэх болж. Архи, пиво\шар айраг гэж хуурах хэрэггүй\, дарсыг нийтэд нь хэлж байна. Архийг балгангуут ханиад туслаа хэмээн итгэх нь. Согтуурал гэх нь зүйтэй. Архидалт гэхлээр пиво, дарс нь сугарч үлдчих гээд байна. Архичин гэхээр дарс, пиво уун согтуурагчид сугарч үлдэх нь.

\Хэдэн онд хамгийн олон, цөөн нярай мэндэлсэн билээ\Хамгийн өсөлттэй болон хамгийн бага Монголд ажилгүй хүнгүй болсон цагт л гадаадын ажилчдыг эхнэртэй л авчирдаг болох. ЗХУ-ын мэргэжилтнүүд эхнэрүүдтэйгээ ирж байсан нь түүх. Монголын хүний нөөц ба хог түүгчид. Хог түүгч эрсийн тоо харьд одсон эмсийнхээ тоотой тэнцүү. Социализмын үед ямар нэгэн үүрэг гүйцэтгэж явсан хүмүүс хог түүгч, тэнүүлчин болсон нь цөөнгүй.

Өглөө 5 цагын үед зөвхөн 3 төрлийн хүн вж байна: замын цагдаа\хаяа\, бар-аас гарж яваа залуус, сав түүгчид. Биеийн хөдөлгөөн дутсанаас эмсийн хүүхэд гаргах чадвар нь улам багассан. Монголд хамгийн өндөр төрөлт 1978 онд 80 мянган хүүхэд, хамгийн бага нь 1996 онд, хамгийн цөөн хүүхэд төрж, 2010 онд 65 мянган хүүхэд. Автобусаар зорчиж явсан 2 охин цагаан уут үүрсэн хүнийг цонхоор хараад “-Ингэж явснаас үхсэн нь дээр” хэмээн ярьж байв. 2011 оны байдлаар Баянзүрх дүүргийн тамгын газрын 76 ажилтаны 80-аад хувь нь эмэгтэйчүүд.

Би нэг залууг олон жил таних юм. Сайхан ааштай. Энэ жилээс л тэр архийг уудаг болчихжээ. Архичин, ажилгүй залуустай л байдаг болж. Японд аюул болжээ л гэх юм. Манайд түүнээс илүү аюул-үй олон залуус маань архинд донтоод, ажилгүй холхиж байгаа нь түүнээс илүү аюул биш үү. Монголын алдарт боксчин Содномын Гомбо архинд живсээр насыг барсан.

Дамдин аваргын ах Амарбаясгаланы хүү Баясгаланы Гантуяа гэх хүн хог түүж явна. Цэрэгт заставаар явсан гэнэ. Хилийн цэргийн дунд сургуулийг дүүргэсэн гэнэ. Эцэг нь буриад, ээж нь Баянхонгорынх.

Уут үүрэгч ах дүүсийнхээ талаар “Ингэж амьдарснаас үхвэл таарна” –гэх шинэ “цэцэн үг” моодонд оржээ.